Ongeveer 10 tot 15% van de stellen ondervinden op een bepaald moment in hun leven moeilijkheden om zwanger te raken. Zij gaan dan vaak op zoek naar specialistische vruchtbaarheidsbehandelingen. Een van de mogelijkheden is in vitro fertilisatie: IVF. IVF noemen we ook wel reageerbuisbevruchting. IVF houdt in dat er een eitje weggehaald wordt bij de vrouw. Dit eitje wordt vervolgens buiten haar lichaam, in een laboratorium, met zaadcellen bevrucht. Al snel daarna wordt het bevruchte eitje teruggeplaatst in haar baarmoeder. Aan het begin van elke IVF-behandeling moet de vrouw medicijnen nemen om de eiproductie te bevorderen. Het proces van een IVF-behandeling beslaat enkele weken en is vooral mentaal zwaar.
In de periode 1978-2007 zijn naar schatting wereldwijd drie miljoen kinderen dankzij IVF geboren. Omdat iedere IVF-poging lang duurt, stressvol en duur is, ontwikkelen wetenschappers steeds nieuwe medicijnen en technologieën om het succespercentage van een IVF-behandeling omhoog te krijgen. In China is acupunctuur al eeuwen gebruikt om de vruchtbaarheid van vrouwen te verhogen. Wetenschappers denken inmiddels te weten wat de oorzaak is dat acupunctuur een positief effect heeft op de vrouwelijke vruchtbaarheid. Acupunctuur lijkt de aanmaak van neurotransmitters in het lichaam van de vrouw te bevorderen. Deze neurotransmitters stimuleren op hun beurt weer de productie van een bepaald hormoon dat de menstruatiecyclus op een goede manier beïnvloedt.
In februari 2008 is er een meta-analyse verschenen over het effect van acupunctuur op de vruchtbaarheid van vrouwen die een IVF-behandeling ondergingen. De resultaten van dit grote wetenschappelijke onderzoek verschenen in het British Medical Journal. Dit vaktijdschrift voor medici is een van de meest gerenommeerde ter wereld. U vraagt zich vast af wat een meta-analyse nou precie is. Welnu, in een meta-analyse worden een aantal wetenschappelijke onderzoeken op een rijtje gezet en de resultaten ervan met elkaar vergeleken. Aan deze meta-analyse werkte professor Lex Boute mee, inmiddels rector magnificus aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
De resultaten van de meta-analyse laten zien dat het inzetten van acupunctuur bij vrouwen die een IVF-behandeling ondergingen, de aantallen zwangerschappen en levend geboren kinderen significant verhoogden. De onderzoekers benadrukken dat deze uitkomsten volkomen objectief zijn: namelijk zwangerschap en geboorte. Van een placebo-effect kan volgens hen geen sprake zijn.
U vraagt zich wellicht af wat dat nu ook eens weer was een “placebo-effect”? Stel: u krijgt een neppilletje tegen uw hoofdpijn, maar u denkt dat het een pijnstiller is. Dan werkt het bij veel mensen zo dat na een kwartier de hoofdpijn weg of minder is. U zult zich afvragen hoe dat nu mogelijk is. Dat komt in ieder geval niet omdat deze mensen de kluit belazeren.
Neen, onderzoek heeft uitgewezen dat als iemand verwacht dat een medicijn of therapie helpt, er in de hersenen van die persoon een verandering ontstaat. Wetenschappers denken dat er ook werkelijk een therapeutisch effect uitgaat van die verwachting. Officieel erkennen we in de medische wetenschap alleen een medicijn of een therapie die beter scoort dan een neppil of een neptherapie. Hoewel van veel reguliere therapieën en medicijnen niet is vastgesteld dat ze beter werken dan een placebo, een neptherapie of nepmedicijn... Maar dat is een andere discussie.
De onderzoekers van het team van professor Bouter vinden het in ieder geval niet waarschijnlijk dat de vruchtbaarheid van de vrouwen bevorderd werd, alleen door het enkele feit dat ze wísten dat ze met acupunctuur behandeld waren. En dat ze daardoor hogere verwachtingen van de behandeling hebben. Immers, de vruchtbaarheid van vrouwen die met nep-acupunctuur behandeld waren, bleek hetzelfde als de vruchtbaarheid van vrouwen die geen acupunctuur kregen. Van een placebo-effect is dan ook geen sprake, zo geven de onderzoekers aan. Zij concluderen dat de kans om zwanger te worden significant groter is als de IVF-behandeling voorafgegaan wordt door acupunctuurbehandelingen. Zij bevelen aan dat er nog veel meer onderzoek gedaan moet worden naar de effecten van acupunctuur op vruchtbaarheid.
Acupunctuur heeft in het westen jarenlang het verwijt gekregen dat het alleen maar werkte omdat mensen er hoge verwachtingen van hadden. Dus dat het werkte als een “placebo”, een nep-therapie. De laatste jaren doen wetenschappers steeds meer onderzoek naar de effecten van acupunctuur. De resultaten hiervan laten zien dat acupunctuur voor tal van klachten wel degelijk effectief is en geen placebo. Een aantal recente studies wijst zelfs uit dat acupunctuur voor sommige aandoeningen significant betere effecten oplevert dan reguliere therapieën. Zoals bij misselijkheid en braken na een operatie en bij misselijkheid bij chemotherapie. Verder zijn er onderzoeken die aantonen dat acupunctuur beter werkt bij artrose in de knie, bij lage rugklachten en bij hoofdpijn.
Als u geïnteresseerd bent, kunt u op mijn website informatie vinden over de grote hoeveelheden wetenschappelijke studies die er inmiddels gedaan zijn naar de positieve effecten van acupunctuur bij nog een groot aantal andere klachten. Zoals burn-out, depressie en verschillende vormen van reuma.